Czasem musimy zmierzyć się z problemem utraty naturalnego uzębienia czy rozległych braków zębów. Dotyczy to osób w starszym wieku, ale też tych, którzy ulegli wypadkom lub zmagają się z poważnym problemem próchnicy. Rekonstrukcja nie jest żadnym problemem, jeśli tylko wybierzemy odpowiedni gabinet stomatologiczny, który pomoże nam przywrócić atrakcyjny uśmiech oraz funkcjonalność jamy ustnej. Do wyboru mamy wiele rozwiązań – miedzy innymi protezy stałe lub ruchome. 

Utrata zęba, a zwłaszcza kilku, to trudne doświadczenie. Uśmiech wprowadza w zakłopotanie, a spożywanie posiłków przysparza trudności. Na szczęście rozwiązania dostępne w gabinetach stomatologicznych i protetycznych zapewniają wybór całej gamy uzupełnień, które umożliwią odtworzenie funkcjonalności i wygląd zębów. Do najczęściej wybieranych metod należą protezy.

Zalety protez

Jest to najtańsza forma uzupełnienia uzębienia – w porównaniu z implantami czy uzupełnieniami stałymi cena jest o wiele niższa. Dodatkowo raz na pięć lat można uzyskać refundację protezy akrylowej z funduszu NFZ. Dzięki protezom ruchomym można stosunkowo szybko uzupełnić braki uzębienia. Standardowy czas oczekiwania na protezę to około 2-4 tygodni. Dodatkowo w przypadku ubytku przednich zębów wykorzystuje się tzw. protezę natychmiastową.

Rodzaje protez zębowych

Protezy zębowe najogólniej dzielą się na ruchome oraz stałe. Protez stałych nie można samodzielnie usunąć. Do tej grupy zaliczamy m.in. korony, licówki i mosty zębowe oraz implanty. Mocowane są do elementów kostnych wyrostka zębodołowego lub – jeśli to możliwe – do pozostałych w jamie ustnej zębów własnych pacjenta.

Protezy ruchome można bez problemu wyjąć samodzielnie i oczyścić, ponieważ nie są przytwierdzone na stałe do zębów czy kości.

Do protez ruchomych zaliczane są: 

  • protezy akrylowe częściowe albo całkowite
  • protezy wykonane z tworzyw elastycznych
  • protezy szkieletowe
  • protezy mocowane na pozostałych zębach bądź wszczepach, tzw. overdenture.

Protezy są wykonane z różnych materiałów w zależności od typu. Ich podstawy zrobione są zwykle ze sztywnego akrylu, formowanego na podstawie wycisków pobranych z jamy ustnej podczas wizyty u stomatologa. Protezy częściowe są wykonane z oraz metalowego drucika, który utrzymuje protezę w jamie ustnej. Niekiedy podstawy protez częściowych są wykonane z bardziej elastycznego materiału termoplastycznego, na przykład z nylonu. Jest to w prawdzie droższa metoda, ale taka proteza wygląda bardziej naturalnie i jest wygodniejsza w czasie noszenia. Zęby w protezach są zwykle wykonane z tworzywa sztucznego lub akrylu, rzadziej z porcelany – wiąże się to z wyższymi kosztami.

Protezy akrylowe 

Ze względu na dużą dostępność są bardzo często  wybierane przez pacjentów. Są całkowite bądź częściowo wykonane są z tworzywa akrylowego. Proteza całkowita stosowana jest w przypadku całkowitego bezzębia. Zbudowana jest ze sztucznych zębów oraz płyty przylegającej do podniebienia. Proteza częściowa stosowana u pacjentów którzy zachowali częściowo własne uzębieniem posiada dodatkowo metalowe klamry mocujące ją do zębów pacjenta.

Protezy szkieletowe 

Protezy te zalecane  są osobom z częściowymi brakami uzębienia zarówno w żuchwie, jak i w szczęce. Wykonane są ze stopów metali wykazujących dobrą biokompatybilność ze środowiskiem jamy ustnej. Zbudowane są z metalowej płyty, łączników, klamer oraz cierni. Ich konstrukcja pozwala  na przeniesienie sił żucia na zęby, nie tylko na śluzówkę – jak ma to miejsce w przypadku protez akrylowych. Ich zaletą jest wielkość. Są zdecydowanie mniejsze niż protezy akrylowe, co znacznie przyspiesza akceptację uzupełnienia przez organizm pacjenta.

Protezy z materiałów elastycznych   

Protezy elastyczne to stosunkowo nowe rozwiązanie, zdobywające obecnie coraz większą popularność wśród pacjentów. Nie posiadają one metalowych elementów, które powodują problemy  akceptacji uzupełnienia przez pacjenta. Są bardzo lekkie i umożliwiają osiągnięcie bardzo dobrych efektów estetycznych. Niestety ze względu na specyfikę swojej konstrukcji, mogą być wykonane tylko w niektórych przypadkach braków częściowych. Nie wykorzystuje się ich w przypadku całkowitego bezzębia. Mogłoby to negatywnie wpływać na funkcjonowanie stawu skroniowo-żuchwowego, powodując jego dysfunkcje.

Jaka proteza zębowa może być refundowana przez NFZ?

W Polsce pacjenci mogą ubiegać się o refundację protezy raz na 5 lat.  Jest jednak kilka warunków – musi występować minimum 5 braków w jednym łuku zębowym (górnym lub dolnym) lub całkowite bezzębie. Refundacją objęte są jedynie uzupełnienia śluzówkowe, –  protezy akrylowe z doginanymi klamrami.

Ile kosztuje proteza zębowa?

Na cenę protezy wpływa przede wszystkim jej rodzaj, a także liczba brakujących zębów, wielkość protezy, rodzaj użytego materiału. Najtańsze są protezy ruchome akrylowe – ceny zaczynają się od 600 zł za jedną część. Wykonanie protezy szkieletowej zaczyna się od 1500 zł. W podobnej cenie można wykonać protezę elastyczną. Najdroższe są protezy na implantach, bo mogą kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych.

W jaki sposób dbać o protezę?

Odpowiednia higiena protezy zębowej to kwestia estetyki, ale przede wszystkim zdrowia.  Akryl z którego jest wykonana proteza jest idealnym siedliskiem dla bakterii i grzybów. Poza tym niedoczyszczone protezy zmieniają smak potraw oraz utrudniają utrzymania neutralnego zapachu w ustach.

Protezę ruchomą należy czyścić dokładnie po każdym posiłku, nie mniej niż dwa razy dziennie. Zalecane jest używanie kremu mocującego do protez zębowych, który poprawia jakość jej utrzymania w jamie ustnej. Drobne części posiłku nie przedostają się wtedy pod protezę. Krem tworzy miękką warstwę, co zapewnia mocowanie oraz zmniejsza możliwość ocierania się protezy o dziąsła.

W przypadku protez stałych szczególną uwagę należy zwrócić na okolice przydziąsłowe koron i mostów – gromadzi  się  tam trudna do usunięcia płytka nazębna.