Zwyrodnienia, urazy lub nieprawidłowości w obrębie stawu kolanowego – to typowe wskazania do artroskopii kolana. Sprawdź, na czym polega zabieg i jak się do niego przygotować.

Artroskopia kolana to mało inwazyjna procedura z zakresu chirurgii ortopedycznej. Może mieć charakter diagnostyczny i leczniczy. Czy warto się na nią zdecydować? Jak najbardziej tak! Przede wszystkim dlatego, że w przeciwieństwie do zwykłej operacji kolana, umożliwia szybszy powrót do sprawności, zwiększa komfort pacjenta i zmniejsza okres hospitalizacji.

Czym jest artroskopia kolana?

Artroskopia stawu kolanowego to procedura łącząca diagnostykę i leczenie, o ile zajdzie taka potrzeba. Niemniej podstawowym celem zabiegu jest zbadanie stawu. Pozwala on obejrzeć staw od środka i dokonać oceny mięśni, chrząstek stawowych, więzadeł i błony maziowej.

Zabieg artroskopii kolana jest wykonywany za pomocą endoskopu, który wprowadza się do jamy stawu poprzez niewielkie nacięcia. Całość nie zajmuje dużo czasu. Procedura jest niezwykle precyzyjna, a co za tym idzie również bardzo skuteczna.

Przez to, że zabieg nie wymaga chirurgicznego „otwierania” stawu, zwykle wykonuje się go w ramach chirurgii jednego dnia lub z kilkudniową hospitalizacją. Pacjent znacznie szybciej wraca po nim do zdrowia i sprawności fizycznej. Nie jest również narażony na powikłania, które są wpisane w klasyczną operację kolana.

Czy to boli? Artroskopia kolana przebiega w znieczuleniu – ogólnym lub miejscowym. W przypadku tego ostatniego pacjent jest znieczulony od pasa w dół. Dzięki temu podczas zabiegu nie odczuwa bólu.

Rodzaje artroskopii stawu kolanowego

Wyróżnia się dwa rodzaje artroskopii. Jednym z nich jest artroskopia diagnostyczna kolana. Drugim – artroskopia lecznicza (operacyjna).

Artroskopia diagnostyczna

Artroskopia diagnostyczna służy do oceny struktur anatomicznych w obrębie stawu kolanowego. Jest to najdokładniejsze badanie, jeśli chodzi o więzadła, chrząstki stawowe i łąkotki.

Endoskop, a więc urządzenie do wykonywania artroskopii, pozwala dotrzeć w trudno dostępne miejsca i to bez wykonywania dużych nacięć. Dzięki temu można wykryć wiele nieprawidłowości w skomplikowanej strukturze stawów.

Badanie jest zdecydowanie dokładniejsze od tradycyjnych metod obrazowych. Dodatkowo pozwala ocenić funkcjonowanie stawu podczas ruchu. Najczęściej stosuje się je przy urazach stawów, w skomplikowanych złamaniach, chorobie zwyrodnieniowej oraz przy reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Artroskopia operacyjna (lecznicza)

Jeśli po przeprowadzonym badaniu endoskopowym zajdzie taka potrzeba, wówczas wdraża się artroskopię operacyjną – zabieg na uszkodzonym stawie kolanowym. W trakcie jej trwania chirurg może między innymi wypłukać staw, przeprowadzić rekonstrukcję więzadła, wygładzić chrząstkę stawową lub usunąć przerost błony maziowej.

Lecznicza artroskopia stawu kolanowego odbywa się w sali operacyjnej. Po podaniu znieczulenia po bokach kolana wykonuje się niewielkie nacięcia. Następnie przy pomocy miniaturowych narzędzi chirurgicznych przeprowadza się zabieg.

Ile trwa zabieg? Artroskopia kolana trwa zwykle od 30 minut do 2-3 godzin.

Wskazania do wykonania artroskopii

Pacjenci są kierowani na artroskopię kolana z wielu powodów. Może to być na przykład ból, obrzęk lub uczucie „przeskakiwania” w kolanie. Wśród wskazań do artroskopii znajdują się:

• niestabilność stawowa,
• zmiany zwyrodnieniowe,
• zmiany przeciążeniowe,
• urazy stawy kolanowego,
• uszkodzenia więzadeł stawu kolanowego,
• uszkodzenia łąkotek,
• zwichnięcie lub przemieszczenie rzepki,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• torbiel na kolanie,
• choroba nowotworowa,
• obecność ciała obcego,
• zwyrodnienia chrząstki stawowej.

Jak przygotować się do artroskopii?

Dokładne wytyczne pacjent otrzymuje od lekarza, który przeprowadzi artroskopię. Zwykle wśród nich znajdują się takie zalecenia, jak:

• zaniechanie przyjmowania leków hamujących krzepnięcie krwi,
• wstrzymanie się od spożywania napojów alkoholowych,
• wstrzymanie się od palenia papierosów,
• wyleczenie stanów zapalnych zębów,
• wstrzymanie się od usuwania owłosienia w okolicy kolana (depilację wykonuje się tuż przed zabiegiem tak, aby uniknąć zakażeń).

W dniu zabiegu pacjent nie powinien wykazywać objawów infekcji. Na zabieg powinien stawić się na czczo. Dodatkowo jest zobowiązany posiadać szczepienie WZW B oraz komplet badań wymaganych w danej placówce medycznej. Często pacjent musi również wykonać USG, RTG lub rezonans magnetyczny stawu kolanowego.

Rehabilitacja i rekonwalescencja

Ból, krwiaki czy opuchlizna po operacji kolana są czymś zupełnie normalnym, co nie powinno budzić niepokoju. Pacjent otrzymuje po zabiegu leki przeciwzakrzepowe, które musi przyjmować przez około 14 dni. Jeśli jest taka potrzeba, lekarz przepisuje również leki przeciwbólowe.

Aby artroskopia kolana zakończyła się sukcesem, pacjent musi ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. W ten sposób zminimalizuje również ryzyko pojawienia się powikłań.

O czym należy pamiętać? Przede wszystkim o odciążaniu nogi – nawet przez parę tygodni. Niezbędne jest więc poruszanie się o kulach. Chodzenie bez kul może nastąpić nie wcześniej niż po 2-3 tygodniach. Zaleca się również odpoczynek z nogą uniesioną do góry oraz ćwiczenia wzmacniająco-stabilizujące.

Ile trwa rehabilitacja po artroskopii kolana? Ciężko oszacować dokładny czas. Zwykle cała procedura trwa od 2 do 6 tygodni. Na pewno nie dłużej niż 3 miesiące, aczkolwiek każdy przypadek jest inny i czas rekonwalescencji może się różnić.

Podczas rekonwalescencji po artroskopii kolana bardzo ważne jest unikanie forsownego wysiłku. Wskazane są za to ćwiczenia pod okiem rehabilitanta. To właśnie one mają na celu wzmocnienie mięśni i poprawienie stabilizacji stawu.

Oprócz ćwiczeń, rehabilitacja po artroskopii kolana obejmuje również fizykoterapię. Najczęściej są to specjalistyczne masaże i zabiegi z wykorzystaniem ultradźwięków, pola magnetycznego, prądów elektrycznych i promieniowania laserowego.